Dünyaya Azərbaycan ədəbiyyatının klassiki kimi tanıtmaq istədiyimiz dahi Nizami Gəncəvi müxtəlif dillərdəki Vikipediya məqalələrində hansı mədəniyyətin nümayəndəsi kimi təqdim olunur.? Gizli deyil ki, bütün Avropa, eləcə də rus, gürcü, erməni, fars, habelə aparıcı Asiya dillərindəki materiallarda onun fars şairi, fars ədəbiyyatının klassiki olduğu iddia edilir.
Bəs türk dövlətlərinin və keçmiş tarixi ilə bizə yaxın olan respublikaların milli dillərindəki vikimateriallarla bağlı vəziyyət nə yerdədir?
Aşağıda gətirdiyim nümunələr məsələ ilə bağlı təsəvvür yaradır.
Türk: Nizami-i Gencevi (Farsça: نظامی گنجوی; d. 1141 - ö. 1209), Fars edebiyatında hamse türünün kurucusu şair.
Özbək: Nizomiy Ganjaviy (taxallusi; asl ism-sharifi Abumuhammad Ilyos ibn Yusuf ibn Zakiy Muayyad) (1141 — Ganja shahri, Ozarbayjon — 1209.12.3) — ozarbayjon shoiri va maʼrifatparvari.
Qazax: Низами Гәнжауи, Ілияс ибн Жүсіп Низами (17.8.1141, Гәнжа қ. - 1209, сонда) - Әзірбайжан ақыны. Негізгі шығармалары парсы тілінде жазылған. "Гәнжауи" - оның лақап аты. Әкесі Иранда, кейін Гәнжа шаһарында тұрған, ұлын түркі халқының дәстүрінде тәрбиелеген
Qırğız: Мухаммад Ильяс ибн Юсуф-Низами Гянжави деген лакап ат менен таанымал болгон перс поэзиясынын классиги Гянжа шаарында болжол менен 1141-жылдарда жарык дүйнөгө келген.
Tatar: Җәмалетдин Ильяс ибне Йосыф Низами Гәнҗәви (фар. نظامی گنجوی - Nezami Ganjevi, әзери. Nizami Gəncəvi, якынча 1141, Гәнҗә, бүгенге Азәрбайҗан - якынча 1209, шунда ук) - фарсы телендәге шигърият классигы. Аның мирасы Азәрбайҗанда, Таҗикстанда, Иранда һәм Әфганстанда милли буларак югары бәяләнә.
Başqırd: Әбү Мөхәммәт Ильяс ибн Йософ — Низами́ Гянджеви́ тәхәллүсе менән танылған (фарс. نظامی گنجوی, курд. Nizami Gencewi, نیزامی گهz;نجهz;وی; 1141 йылдар тирәһе, Ғәнжә, Илдегизеттәр дәүләте (беҙҙең быуатта — хәҙерге Әзербайжандағы ҡала) — яҡынса 1209 йылда, (шунда уҡ)) — фарсы шиғриәтенең классигы.
Tacik: Низомии Ганҷавӣ (порсӣ: نظامی گنجوی , озарбойҷонӣ: Nizami Gəncəvi)l; (1141 - 1209) ё Низомӣ — Абӯмуҳаммад Илёс ибни Юсуф ибни Закии Муайид (1141, шаҳри Ганҷа Озарбойҷон ҳамонҷо) — шоир ва муттафаккир, яке аз устодони соҳибмактаби шеъру адаби форсу тоҷик.
Ukrayna: Нізамі́ Гянджеві́ Абу Муха́мед Ілья́с ібн-Юсу́ф, (перс. نظامی گنجویl;; бл. 1141, Гянджа — 1203, Гянджа) — класик перської поезії, мислитель, один з найбільших поетів середньовічного Сходу, писав перською (на основі арабського алфавіту). Його спадщину цінують як національну в Ірані, Азербайджані, Афганістані й Таджикистані.
Belarus: Нізамі Гянджэві (перс.: نظامی گنجوی — Nezami Ganjevi, курд.: Nizami Gencewi, نیزامی گهz;نجهz;وی, азерб.: Nizami Gəncəvi, каля 1141, Гянджа, сучасны Азербайджан — каля 1209) — класік персідскай паэзіі, адзін з найбуйнейшых паэтаў сярэднявечнага Усходу, найбуйнейшы паэт-рамантык у персідскай эпічнай літаратуры.
Rus: Абу́ Муха́ммед Илья́с ибн Юсуф, известный под псевдонимом Низами́ Гянджеви́ (перс. نظامی گنجویl;, курд. Nizami Gencewi, نیزامی گهz;نجهz;وی; около 1141, Гянджа, Государство Ильдегизидов (в н. в. — город в современном Азербайджане) — около 1209, там же) — классик персидской поэзии, один из крупнейших поэтов средневекового Востока, крупнейший поэт-романтик в персидской эпической литературе, привнесший в персидскую эпическую поэзию разговорную речь и реалистический стиль.
Müasir sıravi oxucuların böyük əksəriyyətinin əsas məlumat qaynağının Vikipediya olduğunu nəzərə alsaq, mənzərə o qədər də ürəkaçan deyil... Hətta özümüzə dost və yaxın saydığımız bir sıra xalqların təqdimatında da...
Vilayət Quliyev,
tənqidçi, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi